RENOWACJA NAGROBKÓW Z ŚRODKÓW XXI KWESTY ZAKOŃCZONA
Zgodnie z zaplanowanym harmonogramem z końcem lipca 2019 r. zakończyły się prace związane z renowacja nagrobków, które sfinansowano z środków zebranych podczas ubiegłorocznej XXI Kwesty Cmentarnej.
Kompleksowo odnowiono obejście grobowe rodziny ppor. Eugeniusza Berezowskiego. W ramach renowacji tego nagrobka zniszczoną i nieczytelna starą tablicę epitafijna zastąpiono nową, całe obejście wyłożono kostką betonowa, odnowiono metalowe ogrodzenie, oczyszczono i zakonserwowano stary obelisk. Fotografia odnowionego obejścia grobowego poniżej.
Odnowiono i uporządkowano nagrobek na mogile weterana powstania 1963 r. Jana Jakuba Meissera. Oczyszczono teren, z kamienia usunięto glony i inne zanieczyszczenia, odnowiono krzyż i napis epitafijny, na nowo wyprofilowano i wyłożono kamieniami polnymi pole grobu. Poniżej fotografia nagrobka po zakończeniu renowacji.
Podniesiono przewrócony blok epitafijny i uczytelniono napisy na grobie Wincentego Rybaka. Fotografia poniżej.
Dokończono renowację nagrobka śp. Marcina Willicha, która rozpoczęta była i częściowo zrealizowana jesienią 2018 roku. Poniżej fotografia tego nagrobka.
REKORDOWA XXI KWESTA 2018
Po otwarciu puszek kwestorskich i przeliczeniu ich zawartości okazało się, że w tym roku zebrano 10 072 zł i 18 gr. Jest to największa kwota jaka dotychczas udało się zebrać. Po raz pierwszy od 20 lat udało się przekroczyć 10 tys. zł. Wszystkim darczyńcom serdecznie dziękujemy. Podobnie jak w latach ubiegłych, najwięcej bo 2029 zł zebrali kwestujący przy głównej bramie starej części cmentarza katolickiego przy ul. Smutnej. Bardzo hojni byli też darczyńcy na cmentarzu komunalnym przy ul. Dąbrowskiej. Kwestowali tam uczniowie i nauczyciele z II LO, ZSP nr 1, 2, 3. Zebrali oni 2166 zł. Jeszcze raz wszystkim kwestującym i darczyńcom serdecznie dziękujemy za szczodrość i okazane zaufanie .
Istnieje możliwość wsparcia naszych działań związanych z renowacją nagrobków poprzez przekazanie przelewu darowizny pieniężnej na konto bankowe Towarzystwa Przyjaciół Tomaszowa Mazowieckiego z zaznaczeniem „Renowacja nagrobków”. Nr konta 219291 0001 0125 7997 2000 0010.
Zarząd TPTM
XXI KWESTA CMENTARNA – 2018
Rozpoczynamy przygotowania do przeprowadzenia 1-3 listopada 2018 r. kolejnej XXI Kwesty Cmentarnej pod nazwą „Ratujmy zabytki tomaszowskich cmentarzy”. Zbiórka zarejestrowana w Rejestrze Zbiórek Publicznych MSWiA pod nr 2018/4389/OR.
Zarząd TPTM proponuje aby jednym z celów tegorocznej kwesty było zebranie środków pozwalających na dokończenie renowacji nagrobka śp. Marcina Willicha, tomaszowskiego kupca, właściciela składu win i winiarni przy ówczesnym Rynku św. Józefa ( obecnie Pl. Kościuszki 19). Nagrobek z lat 80. XIX wieku wykonany w całości z żelaza. Jest jedynym tego typu nagrobkiem zachowanym na tomaszowskim cmentarzu. Znajduje się w 7. kwaterze starej części cmentarza katolickiego przy ul. Smutnej. Całkowity koszt renowacji to ponad 7 500 zł. Z ubiegłorocznej kwesty przeznaczyliśmy 6 tys. zł. brakuje 1500 zł .
Chcielibyśmy aby głównym celem tegorocznej zbiórki było zgromadzenie środków pozwalających na renowację nagrobka śp. ppor. Eugeniusza Berezowskiego, absolwenta tomaszowskiej szkoły handlowej, skauta, nauczyciela, żołnierza, oficera ochotnika 128. pułku Strzelców Kaniowskich, który poległ 6 sierpnia 1920 r. w walce z nawałą bolszewicką. Grób znajduje się na cmentarzu katolickim przy ul. Smutnej w drugim rzędzie kwatery 9. (szerzej o Eugeniuszu Berezowskim w artykule autorstwa Jana Pampucha opublikowanym w TiT nr 41, s.41 z 2017 r.) Zamierzaliśmy to zadanie zrealizować w roku ubiegłym, niestety podczas ubiegłorocznej kwesty nie zdołaliśmy zebrać wystarczających środków .
Do rozważenia pozostaje kwestia przeznaczenia części zebranych środków na odbudowę nagrobka k. Zygmunta Zycha lub naprawę zniszczonego metalowego krzyża na symbolicznym grobie ks. Leona Maya. Oczywiście będzie to możliwe jeżeli ofiarność Tomaszowian na to pozwoli. Tak więc w zależności ile środków uzbieramy to dopiero rozważymy czy niewielką kwotę z zebranych datków przeznaczyć na odbudowę nagrobka ks. Zygmunta Zycha. Był on w latach 1959-1967 proboszczem parafii św. Antoniego i dziekanem tomaszowskim. Nagrobek ks. Z. Zycha mimo, że wykonany był pod koniec lat 60. ub. wieku to z czasem uległ znacznemu zniszczeniu. Na początku jesieni tego roku rozpoczęto już jego naprawę z środków zebranych staraniem obecnego dziekana ks. Zygmunta Niteckiego. Podobnie w odniesieniu do zniszczonego krzyża na nagrobku pastora Leona Maya, proboszcza miejscowej parafii ewangelickiej, zamordowanego przez hitlerowców w Dachau.
Mając na uwadze przypadającą w listopadzie tego roku setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości chcemy rozpropagować akcję pod hasłem „Znicz dla bohaterów walki o niepodległość”. Chodzi o nie tylko o groby zlokalizowane na cmentarzu wojennym ale również o kilkadziesiąt mogił bohaterów walki o niepodległość na cmentarzu katolickim i ewangelickim przy ul. Smutnej. Na cmentarzu katolickim zachowało się jeszcze kilka grobów weteranów Powstania Styczniowego 1863 r., grobów legionistów, POWiaków, weteranów wojny z nawałą bolszewicką 1920 r. i kilkanaście grobów oficerów i żołnierzy WP walczących w różnych formacjach i frontach II wojny światowej. Aby były widoczne i łatwo było je odszukać, zamierzamy oznaczyć je zawieszając na nich szarfy i kokardy w barwach narodowych.
Pierwsze spotkanie organizacyjne w sprawie XXI Kwesty zaplanowano na 10 października 2018 r. o godz. 16 w sali Miejskiego Centrum Kultury przy Pl. T. Kościuszki 18.
Podczas ubiegłorocznej XX kwesty zebrano łącznie 6 148 zł 93 grosze. Przeznaczono je w całości na renowację zabytkowego, żeliwnego nagrobka Marcina Willicha na starym cmentarzu katolickim przy ul. Smutnej. Więcej informacji o tym jak kwestowano w roku ubiegłym znajdziesz w zakładce „ARCHIWUM”
Z lewej nagrobek M. Willicha po renowacji w 2018 r. Na fotografii z prawej ten sam nagrobek, ale przed rozpoczęciem renowacji jesienią 2017 r.